سفال چگونه به وجود آمد؟
انسانها در ابتدا برای نگهداری فرآوردههای کشاورزی خود، نیازمند داشتن ظرفها و وسایلی محفوظ بودند. ظرفهای نخستین در آغاز از سبدهایی که از شاخة درختان بافته شده بود، تشکیل میشدند و برای اینکه دانهها از سوراخِ سبدهای بافته شده نریزد، داخل آنها را با گِل، اندود می کردند (میپوشاندند). احتمالاً انسانها با اندود کردن بدنة خارجی سبدها و قرار دادن آنها در کنار آتش، بهطور اتّفاقی به شناختِ ظروف گلی و مزایای آنها دست یافتهاند. سفال سالها به دستِ انسان و در همه جای جهان ساخته شد و به کار رفت. در ایران سفال همیشه جایگاه مهمّی داشته و دارد. همکنون در کشورمان کارگاههای سفالگری زیادی مشغول به کارند که از آنجمله میتوان به کارگاههای پر کارِ همدان (روستای لالهجین) و سیستان و بلوچستان (روستای کلپورگان) اشاره کرد.
* برای ساختِ سفال مراحلی را باید طی کرد. با همراهی راهنمای گنجینه و معلّمتان این مراحل را مرور میکنیم.
۱ـ تهیّه و آماده کردنِ خاک رس ۲ـ افزودنِ آب
۳ـ افزودنِ مادّة چسباننده (شاموت) به سایرِ مواد ۴ـ مخلوط کردن و وَرز دادنِ مواد
۵ـ شکل دادنِ گلِ آماده شده (با دست، با چرخِ سفالگری و یا به صورتِ قطعهقطعه [فتیلهساز] )
۶ـ تزیین کردنِ ظرفِ شکل گرفته (تزیین۱) ۷ـلعابدادن (پوشاندنِ روزنههای احتمالی روی سفال)
۸ـ پختنِ ظرف در کوره ۹ـ تزیینِ دوبارة ظرفِ پخته شده (تزیین۲)
۱۰ـ لعاب دادنِ دوبارة ظرف ۱۱ـ پختنِ دوبارة ظرف