کتاب رمضان در فرهنگ مردم
کتاب «رمضان در فرهنگ مردم» ، برگزیده ای از آداب، رسمها، باورها و اعتقادات مردم درباره ماه مبارک رمضان است که از میان مناطق مختلف ایران انتخاب و با ذکر جزئیات تدوین شده است.
آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم ایران است و از آنجا که این آداب و رسوم ریشه دینی دارد توجه همگان را به خود جلب کرده است. در ماه رمضان، مردم به شکل هماهنگ برای انجام تکالیف شرعی آماده می‌شوند و برای به جای آوردن این وظایف، هر جمعیت و گروهی با آداب و تشریفات خاص خود مراسم رمضان را برگزار می‌کنند.
به اعتقاد نویسنده این اثر، سید احمد وکیلیان، در گذشته این آداب و رسوم از غنای ویژه‌ای برخوردار بود و مردم با شوق و ذوق بیشتری آداب رمضان را به جا می‌آورده‌اند، اما امروزه با هجوم عوارض فرهنگ بیگانه و مشکلات زندگی شهری و ماشینی، آداب و مراسم رمضان کم‌رنگتر و حتی بسیاری از آنها فراموش شده‌اند.
مؤلف در پیشگفتار اثر حاضر نوشته است: «برای تألیف کتاب رمضان ابتدا از میان مناطق مختلف ایران و پس از بررسی‌های لازم استان‌های مرکزی، یزد، کرمان، فارس، خراسان، کردستان و قسمت‌هایی از استان‌های لرستان و گیلان انتخاب گردید. آنگاه مطالب ارسالی جمع‌آوری شده و مناطق مذکور را به دوازده بخش تقسیم و در هر بخش فصلی از آداب و مراسم رمضان گنجانده شد. روش پژوهش و تألیف، موضوعی و مقایسه‌ای و در ضمن منطقه‌ای می‌باشد. از آوردن مطالب تکراری پرهیز و تا آنجا که امکان داشته در شیوه نگارش و زبان و گویش محلی کمتر دخل و تصرف شده است مگر به ضرورت. واژه‌ها و عبارات محلی آوا‌نگاری و در صورت لزوم همراه با معنی و توضیح ارائه شده است. در انتهای هر بخش نام گردآورندگان محلی به ترتیب الفبایی آمده و برای زینت بخشیدن به کتاب چند صحنه از مراسم گوناگون به تصویر کشیده شده است.
نکته گفتنی آن که ممکن است بعضی از مطالب و مراسم رمضان هم‌اکنون تغییر یافته یا فراموش شده باشد، اما از آنجا که دانش "فرهنگ مردم" ثبت و ضبط لحظات و کیفیت زیستن مردم در گذشته و حال است؛ تمام آداب و مراسم چه پویا و جاری و چه کم‌رنگ یا فراموش شده در کتاب آمده است.«
کتاب حاضر در 12 بخش و موضوعات و مطالب متعدد جمع‌آوری شده است. استقبال از ماه مبارک رمضان، آمادگی برای روزه گرفتن، تغییرات در زندگی و اعمال روزه‌داران، افطار، ایام شهادت حضرت علی(ع)، احیاء، اعمال و مراسم بیست و هفتم ماه رمضان، روزه کودکان و اصطلاحات و گفتنی‌های مربوط به ماه رمضان، عید فطر، نان‌ها و غذاهای ماه رمضان، مراسم مخصوص ماه رمضان، بازی‌های ماه رمضان و رسم سخنوری از عناوین این اثر پژوهشی به شمار می‌روند.
