طبقه بندی موضوعی
-
خکام شناخت و خبرها
(۳۲) -
سفر - کمپ - کمپر
(۲) -
دوره های تاریخی
(۴۱)-
ایران باستان
(۶) -
ایران اسلامی
(۱۶) -
شهرنشینی و عیلام
(۷) -
پیش از تاریخ
(۱۲)
-
-
ایران شناسی
(۱۰) -
تهران شناسی
(۲۰) -
درباره میراث فرهنگی
(۸۶) -
کتاب خوان
(۱۹)
کاریکاتور، کارتون یا به فارسی شوخ نگاره کونه ای از نقاشی است که به طرزی مضحک یا خنده دار، موضوع یا زمینه ای را ترسیم می کند.
کاریکاتور از نظر شکل و طراحی پنج نوع است که عبارتند از:
1ـ کاریکاتور ساده: در این کاریکاتور طراح، تناسب اعضای بدن انسان و اشیا را تغییر می‌دهد.
2ـ کاریکاتور هجایی: این طرحها کاریکاتورهایی هستند که ضمن تغییر، عیب جو و ریشخند کننده نیز هستند. در کاریکاتورهای سیاسی، بیشتر از این طرحها استفاده می‌شود.
3ـ طرح‌های کمیک: معمولاً روزنامه نگارها، صفحه طنز خود را از این طرحها پر می‌کنند. هدف اصلی این طرحها بیشتر خنداندن خوانندگان روزنامه یا مجله است و طراح، اهداف تزیینی یا اجتماعی را دنبال نمی‌کنند.
4ـ طرح‌های ساده: نقش اصلی و اساسی آن انتقاد و تفسیر کارها و فعالیت‌های روزانه در روزنامه و مجلات است.
5ـ طرح‌های فانتزی: این طرحها هم کم و بیش کمیک هستند اما تخیل در آنها نقشی اساسی دارد.
در این وب نوشت از این به بعد، کاریکاتورهایی با موضوعات مرتبط با میراث فرهنگی قرار می‌دهیم. مجموعۀ این کاریکاتورها را هم می‌توانید در فهرست موضوعی و در بخش گالری کاریکاتورهایی با موضوعات مرتبط با میراث فرهنگی بیابید. کاریکاتورهای آمده گردآوری شده و معمولاً در یکی از گوشه‌های آنها نشانی و منبع وجود دارد. تفسیر کاریکاتورها بر عهدۀ بینندگان است.
کتابِ قهرمانِ هزار چهره نوشته‌ی جوزف کمپبل یکی از مهم ترین آثاری است که در مورد اساطیر و اسطوره شناسی نوشته شده است و بدون شک یکی از تاثیرگذارترین کتاب‌ها بر روی صنعتِ سینما و هالیوود است. این کتاب به معرفی و دسته بندی قصه ها و اسطوره های ملل میپردازد و از بین آنها به دنبال یافتن فرمولی برای روایت داستان می‌گردد. فرمولی که از ابتدا در میان قبایل بدوی شکل گرفته و همچنان در دنیای امروز قدرت خود را برای روایت داستانهای شورانگیز حفظ کرده است.
این کتاب سیر و سفر درونی انسان را در قالب قهرمانان اسطوره‌ای پی می‌گیرد و با بررسی قصه‌ها و افسانه‌های جهان نشان می‌دهد که چطور این کهن الگو در هر زمان و مکان خود را در قالبی جدید تکرار می‌کند تا انسان را به سیر و سفر درونی و شناخت نفس راهنمایی کند.
کمپل در این کتاب بسیاری از نمادهای مذهبی و اسطوره‌ای جهان را بررسی کرده و با در کنار هم قرار دادن آنها نشان داده است که چطور افسانه‌ها و نمادهای اقوام و مذاهب مختلف، معادل و موازی یکدیگرند. او در میان این شباهت‌ها به دنبال حقایقی بنیادین می‌گردد که انسان در طول هزاران سال زندگی بر روی کره خاکی براساس آنها روزگار خود را گذرانده است. در حقیقت این کتاب جزو کتاب های کلاسیک و رسمی رشته های ادبیات، اسطوره شناسی و فیلمنامه نویسی است و کارگردانان مشهور هالیوود تحت تاثیر آن، به بازسازی اسطوره های کهن در قالب‌های نو پرداخته‌اند.
این کتاب برای اولین بار در سال 1949 به چاپ رسید و بارها تجدید چاپ شد. بعدها در اواخر دهه 80 میلادی کریستوفر ووگلر با الهام از قهرمان هزار چهره کتابِ "سفر نویسنده" را به رشته تحریر در آورد که در آن تئوری های ارائه شده توسط کمپبل را برای نوشتن فیلمنامه به روز کرده است.
نخستین بیمارستان معروف ایران «جندی شاپور» بود که تلاش برای تاسیس آن به زمان شاپور ساسانی می رسد. انجام تحقیقات علمی و پزشکی که از زمان زمان شاپور ساسانی آغاز شده بود منجر به تاسیس بیمارستان و مدرسه‌ای در شهر جندی شاپور با همین نام شد. مرکز علمی جندی شاپور در عصر خسروانوشیروان به سرعت وسعت یافت و بسیار با شکوه شد. پس از ورود اسلام به ایران، اعرابی که به خصوص با نام بعضی از پزشکان این بیمارستان آشنا بودند، به بیمارستان آسیبی نرساندند و بیمارستان جندی شاپور پا بر جای باقی ماند تا حلقۀ اتصال طب ایرانی، اسلامی، یونانی و هندی باشد.
پس از اسلام سازمان اداری و علمی بیمارستان‌های ایران و سایر نقاط شرق اسلامی از همین بیمارستان جندی شاپور گرفته شد. در دورۀ اسلامی بسیاری از شهرهای ایران دارای بیمارستان مجهز بودند. ازجمله بیمارستان ری که رییس آن زکریای رازی بود و مجهز به داروخانه و آزمایشگاه بود و همچنین بیمارستان‌های اصفهان، شیراز و...
اکثر این بیمارستان‌ها در زمان سلاطین آل بویه تأسیس شدند اما مشهورترین بیمارستانی که این خاندان تأسیس کردند بیمارستان «عضدی» بود که به وسیلۀ امیر عضد الدوله دیلمی در بغداد تأسیس شد.
میدانها کارکردهای گوناگونی را در طول زمان بر عهده داشتهاند. این فضاهای شهری بهعنوان یکی از مراکز جمع شدن افراد و یکی از بخش‌های اصلی در شهرها به‌شمار می‌رفته‌اند . این مکان‌ها دارای یک یا چند کارکرد بوده‌اند و بدون هیچ تردیدی این کارکردها در طول زمان تفاوتهای زیادی را پیدا کرده‌اند. یک میدان خوب به لحاظ کارکردی باید پاسخگوی نیازهای زیر باشد:
1ـ جای خوب و جذّابی برای ماندن و توقّف کردن باشد.
2ـ فضایی عمومی و مربوط به همه باشد که همگان بدون ترس و واهمه بتوانند از آن بهره گیرند.
3ـ دارای فضاها و امکاناتی باشد که به رفع نیاز شهروندان بیانجامد.
4ـ پر از بخش‌های جذّاب شامل فرهنگی و اجتماعی باشد.
5ـ دارای فضاهای باز برای بازی، تفریح و سرگرمی باشد.
6ـ فضای دلپذیر و دلباز و نیز متنوّع باشد.
7ـ قابلیّت تغییر کاربردی داشته باشد.
8ـ موقعیّت مرکزی داشته باشد و امکان دسترسی به آن آسان باشد و نیز جهتیابی به وسیلۀ آن آسان باشد.
9ـ دارای زیرساختهای درست و کارا برای جذب جمعیّت باشد.
10ـ پوششدهندۀ کارکردهای گوناگون نظیر کارکردهای اقتصادی، سیاسی یا تفریحی باشد.
11ـ قابلیّت یادآوری خاطرات گذشته را هم داشته باشد.
میدان نقش جهان (امام) اصفهان
این میدان در زمان حکومت شاه عباس اول و به فرمان وی در محل باغی به نام نقش جهان بنا می گردد. در چهار طرف میدان، چهار اثر معماری نفیس و ارزشمند شامل مسجد تاریخی امام (شاه) در جنوب میدان، مسجد شیخ لطف الله در شرق، کاخ عالی قاپو در غرب و سر در قیصریه در شمال به دستور شاه عباس اول ساخته شده که هر یک در نوع خود شاهکاری بی نظیر می باشند.
این میدان در طول 4 قرن گذشته، کاربری های گوناگونی داشته است که از جمله می توان به کاربرد سیاسی به لحاظ قرارگیری کاخ سلطنتی ( مراسم تشریفاتی و رژه های نظامی) کاربرد مذهبی به لحاظ قرارگیری دو مسجد ( اجرای مراسم و آیین های مذهبی، بر پایی نماز جماعت در مواقعی که جمعیت نماز گزار بیش از گنجایش مسجد امام بود) کاربرد تجاری به لحاظ وجود دکانها و بازار ( استقرار چادر های دستفروشان، ازدحام مردم برای خرید و ...) کاربرد تفریحی (آتش بازی، چوگان بازی، جشنها و عیدهای ملی، خیمه شب بازی، نقالی و بند بازی اشاره کرد.
انسان از نخستین روزهایی که پا در این کرۀ خاکی نهاد، با مجموعه ای از حوادث طبیعی رو به رو شد که هیچ دانش یا آگاهی نسبت به آنها نداشت. این حوادث، گاه سبب ترس، گاه شگفتی و گاه شادمانی آنها می شد. از سویی دیگر برای ادامۀ زندگی، نیازمند همین طبیعت بود، بنابراین بر آن شد که فکر، جسم و روان خود را در راستای سازگاری با طبیعت به کار گرفته و بر آن تسلط یابد. ثمرۀ این تلاش مستمر که در طول زمان ادامه داشته و بنابر ضرورت‌ها و نیازهای دوره های گوناگون، شکل‌های متفاوتی یافته است را فرهنگ می نامند. به منظور تشریح واژۀ فرهنگ، تعاریف بسیاری از سوی محققان و صاحب نظران علوم اجتماعی ارائه شده است تا جایی که آورده اند: «شمار این تعاریف به 200، 300 و حتی بیشتر می رسد». اما در بیشتر نمونه ها، برخی واژگان مدام تکرار شده اند؛ این واژگان عبارتند از: آداب، رسوم، سنن، قوانین، باورها، دست ساخته ها، هنرها، ارزشها و رفتارها؛ در برخی از تعاریف به چند مورد و گاه به تمامی موارد اشاره شده است. با نگاهی کلی در خواهیم یافت که در تعریف فرهنگ، دستاوردهای انسانی مدّ نطر بوده است که این دستاوردها را می توانیم به دو بخش ملموس (مادّی) و ناملموس (غیرمادّی) تقسیم کرد.
فرهنگ دگرگون می‌شود و محیط جغرافیایی تأثیر به سزایی در شکل گیری و دگرگونی فرهنگ‌ها دارد و در محیط های مختلف جغرافیایی، فرهنگهای مختلفی نیز داریم و این مهم سبب می شود که نتوانیم به تعریف واحدی از فرهنگ در سرزمین های مختلف دست یابیم، پس باید کوشش کنیم که ویژگی های مشترک میان فرهنگ‌ها را بیابیم. این ویژگیها عبارتند از:
شعر و ترانۀ معروف «مرغ سحر» توسط ملک‌الشعرای بهار سروده شده است و توسط جمع زیادی از خوانندگان ایرانی در گوشه و کنار جهان خوانده شده است.
مرغ سحر ناله سر کن
داغ مرا تازهتر کن
ز آه شرربار
این قفس را
برشکن و زیر و زبر کن
بلبل سرگشته ز کنج قفس درآ
نغمه ی آزادی نوع بشر سرا
وز نفسی عرصهی این خاک توده را
پر شرر کن
ظلم ظالم، جور صیاد
آشیانم داده بر باد
ای خدا! ای فلک! ای طبیعت!
شام تاریک ما را سحر کن
...
در آغاز جنگ جهانی اول، وضعیت داخلی ایران بسیار متزلزل بود. اوضاع آشفته و نابه‌سامان اقتصادی و سیاسی و مداخلۀ بدون حدّ و مرز قدرت‌های خارجی، ایران را تا آستانۀ یک دولت ورشکسته پیش برد. هشت روز پس از تاجگذاری احمدشاه قاجار، جنگ جهانی اول آغاز شد و ایران رسماً موضع بی‌طرفانه ایران را به دولت‌های درگیر جنگ اعلام نمود.
با وجود اعلام بی طرفی ایران، نیروهای انگلیس و روس از نقاط مختلف وارد کشور شدند. جدا از دلایل سیاسی و منابع حیاتی ایران که برای ادامه جنگ ضروری بود، یکی از دلایل این تعرض به ایران، شکل‌گیری احساسات هم‌سو با آلمان از طریق یکی از مقامات دربار بود و بریتانیا از بیم وقوع کودتای آلمانی در ایران، نیروهای خود را تا پشت دروازه‌های پایتخت پیش آورد.
حکومت مرکزی صرف نظر از معضلات سیاسی، با بحرانهای متعددی در ابعاد اقتصادی نیز مواجه بود و به دلایل گوناگون از جمله: دخالت بیگانگان، درگیری‌های سیاسی جناح‌های حاکم، بی‌لیاقتی و فساد جمعی از دولت‌مردان، فقر و محرومیت مردم که به طرز اعجابانگیری رو به گسترش بود، اوضاع نابه‌سامان موجود را پیچیده‌تر کرده بود.
در همین زمان قحطی در ایران بیداد می‌کرد و همه روزه کودکان، زنان و سالمندان بسیاری را به کام مرگ می‌کشاند. اطلاعات موثق حاکی از آن است که فلاکت و گرسنگی چنان مهیب بود که هزاران نفر از مردم از علف و حیوانات مرده تغذیه می‌کردند و حتی گاهی از گوشت انسان‌های مرده نیز خورده‌اند.
نیروهای اشغالگر انگلیس تمامی منابع و تولیدات کشاورزی را برای گذران نیاز نظامیان در جنگ خود، خریداری کرده و احتکار می‌کردند. عجیب‌تر این‌که ارتش بریتانیا مانع از واردات مواد غذایی از بین‌النهرین و هند و حتی از آمریکا به ایران می‌شد. بر اثر چنین فاجعه عظیمی بود که جامعۀ ایرانی به شدت فرو پاشید و استعمار بریتانیا توانست به سادگی حکومت دست نشاندۀ خود را در قالب کودتای 1299 بر ایران تحمیل کند. مجد، نویسندۀ کتاب قحطی بزرگ، چنین نتیجه می‌گیرد: «هیچ تردیدی نیست که انگلیسی‌ها از قحطی و نسل‌کشی بهعنوان وسیله‌ای برای سلطه بر ایران استفاده می‌کردند.
افزون بر بیگانگان، در داخل ایران نیز شاهان رفاه خود را بر نیاز جامعه ترجیح داده و گاه حتی خودشان به احتکار مواد غذایی دست می‌زدند.
مقایسۀ جمعیت ایران بین سال‌های 1914 و 1919 میلادی حاکی از آن است که نزدیک به نیمی از جمعیت ایران (حدود 8 میلیون نفر) طی این
سال‌ها به علت قحطی و بیماری جان خود را از دست دادند.
