طبقه بندی موضوعی
-
خکام شناخت و خبرها
(۳۲) -
سفر - کمپ - کمپر
(۲) -
دوره های تاریخی
(۴۱)
-
ایران باستان
(۶) -
ایران اسلامی
(۱۶) -
شهرنشینی و عیلام
(۷) -
پیش از تاریخ
(۱۲)
-
-
ایران شناسی
(۱۰) -
تهران شناسی
(۲۰) -
درباره میراث فرهنگی
(۸۶) -
کتاب خوان
(۱۹)
دریافت فایل pdf پاورپوینت نوسنگی
برخی از پژوهشگران بر این باورند که زنان به دلیل بعضی از محدودیتهای جسمانی نمی توانستند همانند مردان در عملیات مربوط به شکار شرکت کنند و معمولاً به نگهداری از کودکان، گردآوری دانه ها، میوه های درختان و بوته ها و ساختن ابزارهای لازم از سنگ، چوب و استخوان می پرداختند. به همین دلیل زنان را ابداع کنندۀ کشاورزی و برخی اختراعات مانند ساخت سفال می دانند!
هر نژادی برای خود داستانی از آفرینش به دست خدا یا خدایان خود دارند. این داستان های آفرینش از بن مایه های اعتقادی و دینی هر نژاد و قوم سر چشمه می گیرد. داستانی برای آغاز جهان و در نتیجه مرکز قرار گرفتن آن نژاد و قوم در میان این آفرینش وکل جهان. در کنار دیدگاه‌های علمی و دیدگاه ادیان گوناگون دربارۀ آفرینش، مطالعۀ اسطوره ها نیز خالی از فایده نیست. در این بخش چند مقاله را هم از دیدگاه ادیان و هم از دیدگاه اساطیر دربارۀ آفرینش و نیز آفریدن انسان گذاشته ایم.
دریافت فایل مقاله نگاه قرآن به آفرینش
دریافت فایل مقاله نگاه تطبیقی اساطیر آفرینش و داستان آدم
دریافت فایل مقاله دیدگاه اساطیر ایران و هند دربارۀ آفرینش
1ـ قورچی باشی: فرمانده سواران قزلباش و بالاترین مقام پس از شاه و صدراعظم.
2ـ قوللر آغاسی: فرمانده سپاه غلامان.
3ـ تفنگچی لر آغاسی: فرمانده سپاه تفنگچیان پیاده.
4ـ کلانتر: میانجی بین داروغه و مقام های بالاتر و مردم عادی.
5ـ داروغه: اداره کننده شهر.
6ـ قاپوچی: دربان.
7ـ یساول: مامور تشریفات.
8ـ حکیم باشی: رییس طبیبان.
9ـ وزیراعظم: بالاترین مقام اجرایی پس از شاه.
10ـ عسس: فرمانده نگهبانان شب.
11ـ کوتوال: دژبان و در شهر هایی که داروغه نداشت کار داروغه را نیز انجام می داد.
12ـ ایشیک آغاسی: مامور تشریفات بیرون از دیوان.
13ـ معیرالممالک: رییس ضرابخانه.
14ـ صدر: بالاترین مقام دینی را در دولت داراست و خود از میان علمای نام ور شیعه گزینش می شود.
15ـ بلوک باشی: مسئول اراضی دولت.
16ـ بیگ لر بیگی: شاه حکومت هر بخش از سرزمین خود را به دست خان ها می سپرد. هر بخشی که خان بر آن حکومت می کرد به چند بخش تقسیم می شد که بر هر بخش سلطان حکومت می کرد و هر بخشی که سلطان بر آن حکومت می کرد به چند بخش تقسیم می شد که بر هر بخش بیگ لر بیگی حکومت می کرد.
17ـ بیگدلی: ایلی که در دولت صفوی در مناصب نظامی حکومت می کردند.
دریافت pdf کتاب تشکیل شاهنشاهی صفویه
این کتاب نحوه تشکیل شاهنشاهی صفویه را که به احیا وحدت ملی منجر شد مورد بررسی قرار می دهد. تشکیل حکومت شیعی وحدت ملی ، در اوایل قرن دهم هجری و سده شانزدهم میلادی ، یکی از رویدادهای مهم و از نقاط عطف تاریخ ایران محسوب می شود ؛ اگر چه برخی از صاحب نظران با اشاره به تاثیر تعیین کننده ای که ( تشکیل حکومت فراگیر شیعی ) در سرنوشت ایران و سرزمینهای اسلامی و معادلات جهانی داشته ،آنرا مهمترین واقعه جهانی در جغرافیای زمانی عصر صفوی می دانند . در هر حال اقدام شاه اسماعیل صفوی در بنیانگذاری حکومت فراگیر شیعی در گستره ایران زمین ، سر آغاز تازه ای در حیات سیاسی و مذهبی ایران بود و موجب شد که استقلال کشور بر اساس مذهب رسمی شیعی و یک سازمان اداری متمرکز تامین شود.
انسان نئاندِرتال (Homo neanderthalensis) گونه‌ای از سردهٔ انسان بود که در اروپا و قسمت‌هایی از غرب آسیا، آسیای مرکزی و شمال چین (آلتای) سکونت داشتند. اولین نشانه‌ها از نئاندرتالهای اولیه به حدود ۱۳۰٫۰۰۰ تا ۲۳۰٫۰۰۰ سال پیش در اروپا برمی‌گردد. ۱۳۰ هزار سال پیش، مشخصه‌های کامل نئاندرتال‌ها ظاهر شدند و در ۵۰ هزار سال قبل نئاندرتال‌ها دیگر در آسیا دیده نشدند، با این وجود نسل آنها در اروپا تا ۳۳ تا ۲۴ هزار سال پیش منقرض نشده بود و شاید ۱۵ هزار سال پیش یعنی بعد از مهاجرت انسان امروزی به اروپا نسل نئاندرتال‌ها منقرض شده باشد. مقالۀ زیر دربارۀ نئاندرتالهای ایرانی است. دریافت
آفرینش و انسان
نویسنده: علامه محمد تقی جعفری
انتشارات: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
موضوع:دین
سال چاپ: 1386
برای دریافت مقالۀ معرفی کتاب اینجا را کلیک کنید. دریافت
قیمت: 5000 تومان
در زیر 2 فایل pdf شامل پاورپوینت بادیه نشینان (ویژۀ هشتمی ها) و منابع مطالعۀ تاریخ (ویژۀ هفتمی ها) را گذاشته ایم تا خوانندگان دانش آموز ما از آنها برای فهم بهتر درس تاریخ بهره مند شوند. با کلیک بر روی کلمۀ دریافت، فایل مورد نظرتان را دریافت کنید و برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر به قسمت موضوعی وبلاگ که در سمت چپ صفحۀ اصلی قرار گرفته است بروید.
دریافت فایل بادیه نشینان
دریافت فایل منابع مطالعۀ تاریخ
بر روی کلمۀ زیر کلیک کنید و فایل را دریافت نمایید.
مادها از زبان هرودوت یونانی
دیا اکو ، اولین فرمانروای سرزمین ماد
تاریخ هرودوت اولین کتاب تاریخی است که در جهان نوشته شده است . او در سال 484 پیش از میلاد و درزمان پادشاهی خشایارشا در شهر هالیکارناسوس که امروزه شهری است در جنوب غربی ترکیه به دنیا آمد و بنابراین از نظر زادگاه ایرانی محسوب می‌شود ، چون در قلمرو هخامنشیان زاده شد . به همین دلیل کتاب وی اطلاعات ارزشمندی را در باره ایران عهد باستان ارایه می‌دهد که داستان تشکیل حکومت ماد به دست دیااکو یکی از جالبترین داستان های این کتاب است . هرودوت این داستان را این‌گونه بازگو می‌کند:
مردم ماد در قبیله های معدود جداگانه می‌زیستند . دیا اکو که در ناحیه خود مردی برجسته بود درصدد افتاد در زمینه گسترش عدل و داد بلند نامی و شهرت احراز کند . وی از این بابت غرضی در سر داشت چون در آن عهد و زمان اصلآ نظم و نظامی در کار حکومت مردم وجود نداشت ، وی با ایمانی راسخ می پنداشت که هیچ گونه سازگاری و همزیستی میان حق و باطل امکان ندارد . در نتیجه وقتی اهالی دهکده به روش کارش در ایجاد عدالت پی بردند او را در اختلافات خود به عنوان داور برگزیدند و همین که دیااکو زمام کارها را محکم در دست گرفت با شایستگی تمام اقدام و بدین وسیله تحسین و رضایت ساکنان سامان خود را جلب کرد . شعار و رفتار او در باره گسترش بساط عدل و داد و حل اختلافات بین افراد به زودی در سایر جاها انعکاس یافت و همچنین در نواحی که مردم از ادامه بساط جور و ظلم به ستوه آمده بودند .
پس چون آوازه دادگستری دیا اکو شایع شد همگی ابراز علاقه کردند که داوری در اختلافات خود با دیگران را به داوری او بسپارند . تا سرانجام کار به جایی رسید که وی یگانه پناه مردم به شمار آمد .
هرچه داستان بی غرضی و دادگری او بیشتر انتشار می یافت بر تعداد ارباب رجوعش افزوده می شد و بالاخره واضح و ثابت شد که بی وجود او کار مردم لنگ و عرصه زندگی بر ایشان تنگ خواهد شد . در همین حین و حال بود که وی ناگهان اطلاع داد که دیگر تمایلی به ادامه آن وضع ندارد . و بر کرسی قضاوت نخواهد نشست و عرض حال کسی را نخواهد شنود . چه صلاح کارش آن نبود که تمام روز را صرف شنیدن شرح مرافعات هم وطنانش سازد و از پرداختن به امور خویش بازماند .
در نتیجه بار دیگر بساط تبهکاری و دزدی در دهکده ها تکرار و هرج و مرج سخت تر از گذشته تجدید شد. مادیها آن وضع نابهنجار را در شورایی همگانی مورد رسیدگی قرار دادند . در آن انجمن تمام مدت رشته کلام در دست طرفداران دیااکو بوده و ایشان می‌گفته اند :
ما در تمام شرایط نامساعد فعلی علاقه ای به اقامت در این سرزمین نداریم مگر اینکه به یکی از هموطنان خود اختیار دهیم تا کار حکومت را بر شالوده نظم و انضباط قرار دهد و برای ما امکان خدمت و کار را فراهم سازد وگرنه در چنین وضع سراسر آشفتگی ، خانه خود را گذاشته و ترک دیار می‌کنیم. این بیانات و طرز استدلال ، در اذهان تآثیر نیکو بخشید و انجمن در صدد افتاد حکومت پادشاهی را برقرار سازد . اقدام بعدی پیشنهاد نام کسی بودکه میبایستی بر مسند فرمانروایی قرار گیرد و چون در تمامی مذاکرات نام دیااکو و خصایل ممتازش ورد زبانها بود همگان او را که از هر جهت ابراز شایستگی کرده بود به مقام پادشاهی برگزیدند .
اولین اقدام دیااکو آن بود که به زیر دستان خود فرمان داد برای اقامت پادشاه کاخ برازنده ای فراهم سازند و دسته نگهبانی ترتیب دهند . مادیها اطاعت کرده، کاخ بزرگ و مستحکمی در محلی که خود وی تعیین کرده بود ساختند و دست او را در انتخاب افراد نگهبان بدون هیچ‌گونه محدودیت باز گذاشتند.
همین که وی بر تخت فرمانروایی استقرار یافت مادیها را بر آن داشت تا شهر بزرگی بنا کنند و بدین منوال مرکز عمده ای در مملکت تأسیس شد و سایر شهر ها در درجه دوم افتادند و بدین ترتیب شهری که « اکباتان» ( هگمتانه ) نام گرفت ، به وجود آمد . این شهر وسعت بسیار و برج وباروهای استوار داشته و دیوارهای آن طوری بنا شده بودند که کنگره دیوارهای درونی بالاتر از ردیف پایین واقع بوده ، چرا که عمارت بر روی تپه ای بنا شده بود. حصارهای گرد این شهر در هفت ردیف تو در تو بنا شده بودند و کاخ و خزانه شاهی در میانه آن بنا شده بود . طول محیط دیوارهای بیرونی به اندازه محیط شهر آتن ( تقریبآ 14 کیلومتر ) و کنگره هایش سفید رنگ بود. کنگره‌های دیوارهای دوم ، سوم ، چهارم و پنجم به ترتیب به رنگهای سیاه ، ارغوانی ، آبی ، و نارنجی مزّین شده بود . اما دندانه های دو باروی آخری را با سیم و زر روکش کرده بودند . استحکامات آخری خاص حفاظت پادشاه و دستگاه سلطنتی بود و مردم مجاز بودند که در محوطه ی خارجی حصارها ، خانه بسازند .
هنگامی که کار ساختمان کاخ به پایان رسید دیااکو نخستین بار آداب درباری برقرار ساخت و ازآن پس حضور در پیشگاه پادشاه موقوف شد . تمام عرایض به وسیله ی رابطه ها به عرض می‌رسید و دیدار مستقیم شخص پادشاه ممنوع گردید . این مقررات سنگین به دلیل حفاظت وی در مقابل همگنانی تدبیر شده بود که از جهات حسب و نسب به اندازه خود او ممتاز و از کودکی با هم پرورش یافته بودند .
وی اندیشناک بود که اگر هرروز او راببینند امکان تحریک حسادت در میان آید و شاید هم موجب تبانی آنان بر ضد او گردد . ولی اگر چشم احدی به او نیفتد ، این پندار قوت میگیرد که وی وجودی استثنائی و برتر از افراد عادی است . پس از آنکه دیا اکو پایه های سلطنت خویش را استوار ساخت باز به حکومت با عدل و داد پرداخت . تمام شکایت ها کتباً به خود او تقدیم میشد که بعد از رسیدگی و صدور حکم ، شکایت نامه را عیناً برای صاحبش پس می فرستاد . علاوه بر آنچه گذشت قواعد دیگری نیز به ابتکار او مقرر گشت و هر گاه خبری از ظلم و تعدی و یا اثر و علامتی از تظاهر و خود نمایی افراد می‌دید و می شنید به تناسب گناه ، امر به مجازات می داد. خبرچین های مخصوص وی در گوشه و کنار حاضر و شاهد جریان امور بودند . کار اساسی دیااکو که پنجاه و سه سال حکومت کرد این بود که اقوام مختلف را با یکدیگر متحد کرد ، اما بر حدود قلمرو خود نیفزود . هرودوت در اینجا داستان خود را در باره دیااکو به پایان میرساند و به جانشینان وی می پردازد .
بنیانگذار این دولت، یعقوب بن لیث، مانند پدر و شاید اجدادش به طبقات محترفه (پیشه ور) منسوب بود. عنوانِ صفّار (رویگر = مسگر) که در حقّ وی و سلسلة فرمانروایان خاندان او معمول شد، در واقع انتسابِ او و برادرانش را به این حرفه نشان می‌دهد. به موجبِ نسب‌نامه‌ای، تبارِ لیث رویگر به پادشاهان قدیم ایران می‌رسد. این امر محبوبیّت او و خاندانش را در آن ایّام نزد بیشتر اهل سیستان بالا برده بود. رویگرزادة سیستانی همراه برادرانش، عمرو و علی در جوانی عیّارپیشه شد. یعقوب بن لیث در شورشهای سیستان که منجر به برخورد عیّاران شهر با خوارج گشت، با غلبه بر رقیبان، سیستان را تحت سلطة خویش درآورد (253 ه.ق.). چون خلیفه حاضر نشد حکومت او را بر خراسان تایید کند، یعقوب که خود را فرمانروای واقعی خراسان و تمام قلمرو طاهریان می دانست، با خلیفه از درِ تهدید درآمد. بعد از تسخیر مجدد فارس که تا آن زمان چند بار آنجا را به تصرّف در آورده بود، از طریق خوزستان عازم فتح بغداد شد. اما، در دیرالعاقول (نزدیک بغداد) از سپاه خلیفه شکست خورد (262 ه.ق.) و به اهواز عقب نشینی کرد. خلیفه، پیکی را با منشورِ ولایت فارس و برای دلجویی نزد یعقوب فرستاد. یعقوب قدری نان خشک، پیاز و شمشیر را پیشِ روی خود نهاد و به رسول گفت: «به خلیفه بگو که من بیمارم و اگر بمیرم تو از من رها می‌شوی و من از تو، اگر ماندم این شمشیر میان ما داوری خواهد کرد، اگر من غالب شوم که به کام خود رسیده باشم و اگر مغلوب شوم این نان خشک و پیاز مرا بس است.» با این وجود، قبل از آنکه برای جبران این شکست و حملة مجدد به بغداد آمادگی بیابد، در جندی شاپور بیمار شد و در همان جا نیز در گذشت (شوال 265 ه.ق.). یعقوب را مردی باخرد و استوار توصیف کرده اند. حسن بن زید علوی که یکی از دشمنانش بود او را به دلیلِ استقامت و پایداریش سندان لقب داده بود.
پس از وی، برادرش عمرو از جانب سپاه سیستان به امارت برداشته شد. وی بلافاصله به مصلحت وقت نسبت به خلیفه اظهار اطاعت کرد. خلیفه هم چون در آن ایام درگیر قیام «صاحب الزنج» در نواحی بصره و عبادان ( آبادان ) بود، چاره‌ای جز آنکه حکمرانی وی را در فارس، خراسان و سیستان به رسمیّت بشناسد نداشت. با این حال، چون قلباً از حکومتِ صفّاریان که مبنی بر خروج و خلع طاعت بود رضایت نداشت، چندی بعد، حکومت خراسان را به نام محمد بن طاهر امیر برکنار شدة سابق طاهری کرد. با آنکه چندی بعد خلیفه خراسان را که همچنان در تصرف عمرو بود همراه با فارس و کرمان به وی داد ( 275 ه.ق. )، عمرو از خلیفه فرمانروایی ماوراء النهر را نیز طلب کرد. البته، این منطقه پیش‌تر جزو قلمرو طاهریان بود و در این زمان، اسماعیل بن احمد سامانی در آنجام حکومت داشت. خلیفه هم با بی‌مِیلی و با تشویقِ پنهانی اسماعیل به مقاومت در مقابل صفار، در خواست او را اجابت کرد. در جنگی که بعد از دریافت فرمان خلیفه در حدود بلخ بین او و سپاه سامانی در گرفت، عمرو مغلوب و گرفتار شد و سپاهش نیز منهزم گشت (ربیع الاول 287ه.ق.). عمرو را از بخارا به بغداد روانه کردند. خلیفه او را به زندان فرستاد که او چندی بعد در همان زندان وفات یافت (289 ه.ق.) .
با آنکه بعد از عمر، نواده اش طاهربن محمد و برادرزادگانش لیث بن علی و محمدبن علی چند سالی ( 298-288 ه.ق.) سلطه خاندان صفار را در سیستان حفظ کردند، سرانجام سامانیان آن ولایت را به قلمرو خویش ملحق کردند. هر چند بعد از سامانیان هم سیستان چندی به قلمرو غزنویان الحاق یافت، باز محبوبیت و نفوذ خاندان صفار که بر خاطره فرمانروایی یعقوب مبتنی بود همچنان، ادامه داشت، حتی این محبوبیت قرنها بعد ( 885 ه.ق.) سیستان را نسبت به فرمانروایی محلی امیران این خاندان علاقه مند نشان داد. در هنگامی که قرنها از انقراض طاهریان و سامانیان و غزنویان و حتی خلفای عباسی می گذشت، اخلاف لیث و فرزندان او در سیستان همچنان چیزی از حیثیت و قدرت و فرمانروایی اجداد خود را حفظ کرده بودند. نقش صفاریان قدیم به خصوص یعقوب، در احیای فرهنگ زبان فارسی قابل ملاحظه بود. بر وفق روایت «تاریخ سیستان» اولین شعر رسمی که به زبان فارسی گفته شد به تشویق و الزام یعقوب و به وسیله دبیر او محمد بن وصیف سکزی ( سیستانی ) سروده شد .
سلسله‌نگارِ امیران صفّاری: ۱ـ یعقوب بن لیث صفاری ۲ـ عمرو بن لیث صفاری ۳ـ علی بن لیث صفاری ۴ـ طاهر بن محمد بن لیث صفاری ۵ـ خلف بن احمد (نوة دختری عمرو بن لیث).
